Izinkomishi

Indaba mayelana Engqikithini yomuntu - Uyini umuntu?

Umuntu, isidalwa esinamakhono nezici eziyingqayizivele phakathi kwezinye izinto eziphilayo, ngokuvamile kuba yinkulumo-mpikiswano nokucabangiswa kwabantu. Kusukela ezikhathini zasendulo, abantu baye bazama ukuchaza nokuqonda ukuthi umuntu uyini nokuthi yini emenza ahluke kwezinye izidalwa emhlabeni. Kodwa, ngokuyisisekelo, uyini umuntu futhi yini emenza akhetheke kangaka?

Esinye sezici ezichazayo zengqikithi yomuntu ubuhlakani. Umuntu uyakwazi ukucabanga, ukufunda nokudala ngezindlela ezimvumela ukuba azivumelanise nendawo ahlala kuyo futhi athuthuke njalo. Ukuhlakanipha komuntu kumvumela ukuba enze izinqumo futhi athathe isinyathelo kuye ngezimo, futhi leli khono limenza ahluke kwezinye izinto eziphilayo.

Esinye isici esibalulekile sobuntu uzwela. Umuntu uyakwazi ukuqonda nokuzwa imizwa nemizwa yalabo abamzungezile, okumvumela ukuthi akhe ukuxhumana futhi akhe ubudlelwano obuqinile. Uzwela luvumela umuntu ukuba abeke ezicathulweni zalabo abaseduze kwakhe, abone izidingo zabo nezinto ezibakhathazayo, futhi anikeze ukusekela.

Futhi, inkululeko ingesinye isici esibalulekile sobuntu. Umuntu unenkululeko yokuzikhethela isiphetho sakhe nokwenza ngokuvumelana nentando yakhe nonembeza wakhe. Le nkululeko ivumela umuntu ukuba enze izinqumo futhi athathe isinyathelo ngokusekelwe emibonweni yakhe kanye nezimiso zakhe, okumvumela ukuba athuthuke futhi afinyelele amandla akhe.

Esinye isici esibalulekile sengqikithi yomuntu ikhono lokuthanda nokuthandwa. Abantu bayakwazi ukwakha ukuxhumana okuqinile ngokomzwelo nabanye futhi banikeze uthando nokunakekela kulabo ababazungezile. Leli khono lokuthanda nokuthandwa livumela umuntu ukuthi akhe izibopho eziqinile futhi athole injabulo.

Umuntu uyisidalwa esiyinkimbinkimbi nesithakazelisayo, esinikezwe amakhono namakhono amaningi amangalisayo. Nokho, okumenza akhetheke ngempela akukhona nje kuphela amakhono akhe angokomzimba noma okuhlakanipha, kodwa nemizwelo yakhe kanye nokuhlangenwe nakho kwakhe siqu. Umuntu uyisidalwa esingokomzwelo, esinamandla amakhulu okuthanda, ukuzwa ububele nozwela kwabanye. Futhi, umuntu ngamunye unesethi yakhe yezimiso nezimiso ezimholayo empilweni futhi zimenza ahluke.

Umuntu futhi uyisilwane somphakathi. Sidinga ukuxhumana nabanye abantu ukuze sizizwe sinelisekile futhi sithuthuke ngokwanele. Ngokusebenzelana nabanye, sifunda amakhono okuxhumana nabantu futhi sithuthukise ubudlelwano obubalulekile obunikeza ukusekela nesikhuthazo ngezikhathi zesidingo. Futhi, ngokuxhumana nabantu singaba neqhaza ekukhuleni nasekuthuthukisweni kwemiphakathi esihlala kuyo.

Naphezu kweqiniso lokuthi umuntu unamakhono namakhono amaningi ayingqayizivele, nokho ungumuntu osengozini futhi ozwelayo. Sibhekene nenqwaba yezinsongo nezinselele emhlabeni osizungezile, futhi amandla ethu okubhekana nazo ayahluka kuye ngomuntu ngamunye. Kubalulekile ukuqaphela lobu buthakathaka futhi sifune ukuthuthukisa amakhono okubhekana nawo kanye nokuqina ukuze sikwazi ukubhekana nezinselele zempilo ngendlela eyakhayo neqondile.

Ekugcineni, umuntu uyisidalwa esidala nesidala izinto ezintsha. Sinekhono lokucabanga nokudala izinto ezintsha, ukusungula nokushintsha umhlaba osizungezile ngemibono nangezenzo zethu. Ngokusungula izinto ezintsha nokusungula izinto, umuntu ukwazile ukwakha amadolobha, ukudala ubuchwepheshe obuphambili, nokuthuthukisa imithi nokwelapha izifo ezazibhekwa njengezingelapheki esikhathini esidlule. Ngakho, umuntu usenqubweni eqhubekayo yokuthuthuka nokuziphendukela kwemvelo, njalo efuna ukuthuthukisa isimo sakhe futhi anqobe imingcele yakhe.

Ekuphetheni, indoda i isidalwa esiyingqayizivele nesikhethekile, esichazwa ngamakhono anjengokuhlakanipha, uzwela, inkululeko kanye nekhono lokuthanda nokuthandwa. Yilezi zici ezivumela umuntu ukuba athuthuke futhi afinyelele amandla akhe, okumvumela ukuba athole injabulo nokwaneliseka ekuphileni.

isethulo ngesihloko "Incazelo kanye nezici zomuntu"

Yethula

Umuntu uyisidalwa esibusa umhlaba futhi sakhe impucuko emangalisayo, nokho usangabaza ukuthi ungubani. Kusho ukuthini ukuba umuntu? Yini esichazayo nokuthi yini esehlukanisa kwezinye izidalwa? Kulo mbiko sizozama ukuphendula le mibuzo futhi sichaze umuntu ngombono wesayensi, amasiko kanye nefilosofi.

Incazelo yomuntu

Ngokombono wesayensi, umuntu uwuhlobo lwezinkawu eziyingxenye ye-Homo. Ubonakala ngokuhlakanipha kwakhe okuphakeme nekhono lokudala amasiko nempucuko. Ngokwesiko, umuntu uyisidalwa esathuthukisa izinkolo, izilimi, ezobuciko nezinhlelo zezenhlalo. Lezi zici zenza umuntu abe yisidalwa esiyingqayizivele nesikhethekile, esikwazi ukuzivumelanisa nanoma iyiphi indawo futhi enze into entsha.

Funda  Ukuphela kweBanga lesi-4 - Indatshana, Umbiko, Ukuqanjwa

Izici zobuntu

Kunezici eziningana ezichaza umuntu njengomuntu oyingqayizivele. Lokhu kubandakanya:

  • Ubuhlakani obuphakeme: umuntu uyakwazi ukucabanga ngokusobala, ukuxazulula izinkinga eziyinkimbinkimbi futhi enze ubuchwepheshe obusha.
  • Ukuzazi: umuntu uyazi ngobukhona bakhe kanye neqhaza lakhe emhlabeni.
    Ikhono lokuxhumana: umuntu angaxhumana ngolimi futhi adlulisele ulwazi nemibono isuka kwesinye isizukulwane iye kwesinye.
  • Ikhono lokudala amasiko nempucuko: Umuntu angakha izimiso zomphakathi, izinkolo, ubuciko, nobuchwepheshe obumvumela ukuba azivumelanise nezimo futhi achume kunoma iyiphi indawo.
  • Uzwela: umuntu uyakwazi ukuqonda futhi ezwe imizwa nemizwa yabanye abantu.

Umuntu maqondana nemvelo

Umuntu ungumuntu wenhlalo, kodwa futhi ungumuntu wemvelo. Uxhunywe emvelweni ngezici zakhe zebhayoloji neyokuphila, kanye nangobudlelwano bakhe nendawo ezungezile. Umuntu unomthelela omkhulu emvelweni futhi angathinta ibhalansi yemvelo yeplanethi. Kungakho kubalulekile ukufunda ukuhlalisana nemvelo futhi uqinisekise ukuthi imithombo yemvelo isetshenziswa ngendlela eqhubekayo nangokuzibophezela.

Umuntu maqondana nomphakathi

Umuntu uyisidalwa senhlalo, ukuxhunyaniswa nabanye abantu ngomndeni, ubungane, umphakathi kanye nobudlelwano bomphakathi. Umphakathi usinikeza ukwesekwa okudingekayo ukuze sithuthukise futhi siphile impilo egcwele, kodwa ngesikhathi esifanayo kunganciphisa inkululeko yethu ngabanye. Kubalulekile ukuthi sifunde ukuthola ukulingana phakathi kwezidingo zethu zomuntu siqu kanye nezifiso kanye nemithwalo yethu yemfanelo yomphakathi.

Umuntu maqondana naye

Umuntu uyisidalwa esiyinkimbinkimbi, esinezinhlangothi eziningi esithuthukisa ubuntu bakhe nobuyena kukho konke ukuphila kwakhe. Ukuziqonda kanye nokuzithuthukisa kubalulekile ukuze sifinyelele amandla ethu aphelele kanye nokufeza izinjongo zethu zomuntu siqu. Kubalulekile ukuba nobudlelwano obuhle nathi futhi sihloniphane futhi sithandane njengoba sinjalo.

Umuntu maqondana nendawo yonke

Umuntu uyingxenye encane yendawo yonke ebanzi futhi engaqondakali, futhi ukuqonda lokhu kubalulekile ekuthuthukeni ngokomoya nokuxhuma kokuthile okukhulu kunathi. Imibuzo ephathelene nenjongo yokuphila, imvelaphi yethu nendawo esiya kuyo iyinhloko yefilosofi yomuntu futhi ingasisiza sithole injongo nesiqondiso ekuphileni. Kubalulekile ukuvula izingqondo nezinhliziyo zethu futhi sihlole izimfihlakalo zendawo yonke esiphila kuyo.

Isiphetho

Umuntu uyisidalwa esiyinkimbinkimbi nesiyingqayizivele, esinamakhono nezici ezimenza ahluke kunoma yisiphi esinye isidalwa emhlabeni. Ukuhlakanipha kwakhe okuphakeme kanye nekhono lakhe lokudala amasiko nempucuko kwaholela ekuthuthukisweni okumangalisayo kwesintu kanye noshintsho oluphawulekayo emhlabeni esiphila kuwo. Kubalulekile ukuqonda ukuthi kusho ukuthini ukuba umuntu futhi sazise inani eliyingqayizivele esililetha emhlabeni.

Ukwakheka okuchazayo mayelana uyini umuntu

Umuntu - into eyinkimbinkimbi efuna injongo yokuphila
Umuntu ubelokhu enesithakazelo ebukhoneni bakhe nendawo yakhe emhlabeni. Uyini umuntu? Umbuzo ifilosofi, Psychology kanye neminye imikhakha yesayensi ezama ukuphendula. Kodwa, mhlawumbe okubaluleke kakhulu, umuntu uzama ukuphendula lo mbuzo ngokuhlangenwe nakho kwakhe kwempilo kanye nokufuna incazelo yawo.

Umuntu uyisidalwa esiyinkimbinkimbi futhi esigcwele ukuphikisana. Ngakolunye uhlangothi, siyindalo yendawo yonke, abantu abasengozini futhi bancike ezimweni ezizungezile, futhi ngakolunye uhlangothi, siyizidalwa ezikwazi ukudala nokulawula umhlaba esiphila kuwo. Sibancane kakhulu ebusweni bendawo yonke kodwa sinikezwe amandla angaphakathi amangalisayo. Lokhu kuphikisana kuyasichaza futhi kusenza sihlale sifuna izimpendulo embuzweni wokuthi uyini umuntu.

Kuwo wonke umlando wesintu, kuye kwaba nezinkolelo-mbono eziningi ezizama ukunikeza incazelo yomuntu. U-Aristotle wayekholelwa ukuthi umuntu uyisilwane esinengqondo, futhi uDescartes waphikisa ngokuthi umuntu ungumuntu onengqondo futhi uyazi ukuthi ukhona. Kodwa, ngaphezu kwakho konke, umuntu uyisidalwa esifuna incazelo yokuba khona kwakhe.

Ukufuna injongo yokuphila kungenye yezinto ezibaluleke kakhulu ekuphileni komuntu. Abantu bahlale befuna ukuthola injongo ezimpilweni zabo futhi bathole indawo yabo emhlabeni. Izikhathi eziningi, lokhu kusesha kuyisizathu esenza abantu banikele izimpilo zabo emgomweni othile noma emsebenzini othile.

Umuntu uyisidalwa esiyinkimbinkimbi futhi esihlala sishintshashintsha. Umuntu ngamunye unokuhlangenwe nakho kwakhe kanye nezinkinga zangaphakathi, kodwa enye yezinselele ezibaluleke kakhulu ekuphileni ukuthola incazelo yayo. Ekugcineni, impendulo yombuzo wokuthi uyini umuntu incike kumuntu ngamunye nokuthi yini umuntu ngamunye ayibheka njengebalulekile futhi ibalulekile ekuphileni kwakhe.

Shiya amazwana.