Isincoko kwinyosi
Inyosi sisinambuzane esincinci, kodwa kubaluleke kakhulu kwi-ikhosistim yethu kunye nokuphila kwethu. Kwesi sincoko, siza kuphonononga ukubaluleka kweenyosi kunye nendima yazo kokusingqongileyo, kunye neendlela abantu abanokuthi bazincede kwaye bazikhusele.
Iinyosi zibaluleke kakhulu kwizityalo ezisasaza imbewu. Zitya incindi kunye ne-pollen kwaye ziqokelele ukuze zondle imibungu kunye ne-hive yonke. Ebudeni benkqubo yokutyisa, ezi zinambuzane ziqokelela zize zithuthe umungu ukusuka kwesinye isityalo ukuya kwesinye, nto leyo ekhokelela ekuchumiseni kwezityalo nasekuveliseni imbewu neziqhamo. Ngaphandle kweenyosi, izityalo zinokuba nengxaki yokuvelisa kwakhona kwaye iyantlukwano yendalo iya kuchaphazeleka.
Ukongezelela, iinyosi zidlala indima ebalulekileyo kwimveliso yokutya. Izityalo ezininzi zezolimo ezifana ne-apile, i-cherries, i-cucumber, ii-ertyisi kunye nokunye zixhomekeke kwi-pollination yeenyosi ukuseta iziqhamo kunye nokwandisa imveliso. Ukungabikho kweenyosi, ukuveliswa kwezolimo kuya kuchaphazeleka kakhulu kwaye kunokukhokelela kwiingxaki zokutya.
Iinyosi zikwabalulekile ekugcineni iyantlukwano yendalo kunye nokulingana. Zingumthombo wokutya kwezinye izilwanyana ezininzi, njengeentaka nezilwanyana ezanyisayo ezincinci, kwaye zinceda ukugcina ikhonkco lokutya kwindawo yazo yendalo.
Nangona kunjalo, iinyosi zijongene nezoyikiso ezininzi kule mihla. Ukutshintsha kwemozulu, ukusetyenziswa kwezibulali-zinambuzane neminye imichiza, nokulahleka kweendawo zokuhlala zendalo zezinye zeengxaki ezijamelene nazo ezi zinambuzane. Ezi zoyikiso zikhokelele ekwehleni kwamanani eenyosi kunye nokwehla okothusayo kwabantu.
Kubalulekile ukuthatha amanyathelo okukhusela nokunceda iinyosi. Enye yezona ndlela zisebenzayo zokwenza oku kukubonelela ngendawo yokuhlala yendalo kunye nokutya okwaneleyo. Ngokomzekelo, sinokutyala iintyatyambo nezityalo zemveli ezinomtsalane kwiinyosi ukuze zifumane ukutya nendawo yokuzalela. Kwakhona sinokukuphepha ukusebenzisa amayeza okubulala izinambuzane nezinye iikhemikhali ezinokwenzakalisa iinyosi.
Ukuququmbela, iinyosi zizinambuzane ezincinci, kodwa kubaluleke ngakumbi kubomi bethu nakwimekobume. Badlala indima ebalulekileyo kumvumvuzelwano lwezityalo, ukuveliswa kokutya kunye nokugcina iyantlukwano yendalo kunye nokulingana. Kubalulekile ukukhusela nokunceda ezi zinambuzane.
Malunga nenyosi
Iinyosi zizinambuzane ezibaluleke kakhulu okusingqongileyo kunye nobomi bethu. Ziyi-pollinators zendalo kwaye ziqinisekisa ukukhula kwezityalo, ukutyebisa umhlaba kunye nokutya kwezilwanyana. Kweli phepha, siza kuphonononga ukubaluleka iinyosi kunye nefuthe lazo kokusingqongileyo.
Iinyosi sesinye sezona zityalo zibalulekileyo kwindalo. Zitsalwa livumba nombala weentyatyambo zize ziqokelele umungu kuzo ukuze zisiwe kwezinye iintyatyambo nezityalo, ngaloo ndlela ziqinisekisa ukuchumisa kwazo nokuzala kwazo. Ngaphandle kweenyosi, izityalo ezininzi kunye nezityalo ziya kuchaphazeleka kakhulu, okukhokelela ekunciphiseni imveliso yezolimo kunye nokulahlekelwa kwezinto eziphilayo.
Ukongeza, iinyosi zinempembelelo ebalulekileyo emhlabeni kunye nezinye izinto eziphilayo kwi-ecosystem. Baqokelela incindi nomungu kwizityalo baze bawuguqule ube bubusi, ukutya okubalulekileyo kwizilwanyana ezininzi, kuquka nabantu. Kwakhona, ilindle lazo linezondlo ezininzi yaye liyanceda ekutyebiseni umhlaba, ngaloo ndlela kwandisa ukuchuma kwawo.
Nangona iinyosi zinempembelelo ebalulekileyo kokusingqongileyo, zijongene nezoyikiso ezininzi namhlanje. Ukutshintsha kwemozulu, ukusetyenziswa kwezibulali-zinambuzane neminye imichiza, nokulahleka kweendawo zokuhlala zendalo zezinye zeengxaki ezijamelene nazo ezi zinambuzane. Ezi zoyikiso zikhokelele ekwehleni kwamanani eenyosi kunye nokwehla okothusayo kwabantu.
Kubalulekile ukuthatha amanyathelo okukhusela nokunceda iinyosi. Okokuqala, sinokukhuthaza ukudalwa kwendawo yokuhlala yendalo yeenyosi ngokutyala iintyatyambo zendalo kunye nezityalo ezinomtsalane kuzo. Kwakhona sinokukuphepha ukusebenzisa amayeza okubulala izinambuzane nezinye iikhemikhali ezinokwenzakalisa iinyosi. Ukongezelela, sinokuxhasa uphando kunye neenkqubo zokulondoloza ezifuna ukuqonda kakuhle indlela yokuziphatha kunye neemfuno zeenyosi kunye nokubanceda bavumelane nokutshintsha kwemozulu kunye nezinye izisongelo.
Ukuququmbela, iinyosi zizinambuzane ezibaluleke kakhulu okusingqongileyo kunye nobomi bethu. Badlala indima ebalulekileyo kumvumvuzelwano lwezityalo, ukuveliswa kokutya kunye nokugcina iyantlukwano yendalo kunye nokulingana. Kubalulekile ukukhusela nokunceda ezi zinambuzane ukuqinisekisa ukuba sinokuqhubeka sinandipha izibonelelo zazo.
Ukuqulunqwa malunga neenyosi
Ehlotyeni ukukhanya kwelanga, xa iintyatyambo ezimibalabala zidubula kwaye nevumba elimnandi livakala emoyeni, iinyosi ziba ngabalinganiswa abaphambili. Ziyakwazi ukumelana nobushushu obuqhaqhazelis’ amazinyo zize zibhabhe ukusuka kwintyatyambo iye kwesinye intyatyambo, ziqokelela umungu nencindi eziyifunayo ukuze zondle ezi zidlekeni zazo zize zigcine iindawo ezihlala kuzo.
Ukubajonga ngokusondeleyo, unokubona ukuba inyosi nganye inomsebenzi othile. Abanye baqokelela incindi, abanye baqokelela umungu, kwaye abanye batyekela imibungu okanye bagcine isidleke. Nangona kunjalo, zonke zisebenza kunye ukugcina impilo-ntle ye-hive kunye nokugcina umjikelo wobomi bezityalo.
Nangona zizilwanyana ezincinci kwaye zingabalulekanga, iinyosi zidlala indima ebalulekileyo kwi-ecology yethu kunye nokuphila. Zisasaza izityalo, ngaloo ndlela zifak’ isandla ekwandiseni imveliso yezolimo nokugcina izinto eziphilayo ezahlukeneyo. Ubusi obuveliswa ziinyosi kukutya okubalulekileyo kwizilwanyana ezininzi, kuquka nabantu.
Nangona kunjalo, iinyosi zijongene nezoyikiso ezininzi namhlanje. Ukutshintsha kwemozulu, ukusetyenziswa kwezibulali-zinambuzane neminye imichiza, nokulahleka kweendawo zokuhlala zendalo zezinye zeengxaki ezijamelene nazo ezi zinambuzane. Ezi zoyikiso zikhokelele ekwehleni kwamanani eenyosi kunye nokwehla okothusayo kwabantu.
Ukukhusela nokunceda iinyosi, sinokutyala iintyatyambo nezityalo zomthonyama ezinomtsalane kuzo, ukuze sizinike ukutya nendawo yokuzala. Kwakhona sinokukuphepha ukusebenzisa amayeza okubulala izinambuzane nezinye iikhemikhali ezinokwenzakalisa iinyosi. Ukongezelela, sinokuxhasa uphando kunye neenkqubo zokulondoloza ezifuna ukuqonda kakuhle indlela yokuziphatha kunye neemfuno zeenyosi kunye nokubanceda bavumelane nokutshintsha kwemozulu kunye nezinye izisongelo.
Ukuququmbela, iinyosi zizinambuzane ezincinci kodwa ezibalulekileyo kokusingqongileyo kunye nobomi bethu. Badlala indima ebalulekileyo kumvumvuzelwano lwezityalo, ukuveliswa kokutya kunye nokugcina iyantlukwano yendalo kunye nokulingana. Kubalulekile ukukhusela kunye nokunceda ezi zinambuzane ukuqinisekisa ukuba sinokuqhubeka sinandipha izibonelelo zazo kwaye sigcine indawo enempilo yezizukulwana ezizayo.
Imvo yokuPhumela: 274
Kaninzi:
- Izilwanyana kuBomi boMntu-Isincoko, iNgxelo, uKwakha Isincoko esinesihloko esithi "Izilwanyana kuBomi boMntu" Izilwanyana bezisoloko zidlala indima ebalulekileyo kubomi bomntu. Ukutyhubela imbali, abantu bebephila kunye nezilwanyana, bezisebenzisela ukutya, izithuthi, impahla kwanobuqabane. Kodwa izilwanyana aziyonto nje esetyenziswayo. Banokuba ngumthombo wovuyo, ukuphefumlelwa kunye nokudibanisa nendalo. Okokuqala, izilwanyana zinokuba ngumthombo obalulekileyo wokutya kwabantu. Kwiinkcubeko ezininzi, inyama kunye neemveliso zezilwanyana ziyinxalenye ebalulekileyo yokutya. Kodwa ukongeza kwixabiso lazo lesondlo, izilwanyana zinokuba…
- Ukubaluleka kwezityalo kubomi bomntu - Isincoko,… Isincoko esimalunga 'nokubaluleka kwezityalo kuBomi boMntu' Izityalo ziphakathi kwezona ndlela zindala zobomi eMhlabeni kwaye zidlala indima ebalulekileyo kubomi bethu. Ukutyhubela imbali, abantu baye basebenzisa izityalo ngeendlela ezahlukahlukeneyo, ngenjongo yokunyanga nokondla imizimba yazo. Nangona kunjalo, akubalulekanga ukusetyenziswa kwezityalo kuphela, kodwa kunye neempembelelo zabo kwindalo kunye nesimo sethu sengqondo kunye neemvakalelo. Izityalo zibalulekile kwimpilo yethu, emzimbeni nasengqondweni. Okokuqala, basinika ukutya kunye namanzi, kodwa kwakhona…
- Imbovane - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko seembovane Kwihlabathi esiphila kulo, sisenokuba sizijongele phantsi ezinye zezona zidalwa zincinane. Esinye sazo yimbovane, isinambuzane esingabalulekanga esifumaneka kuyo yonke indawo esingqongileyo. Kodwa ukuba sithabatha umzuzwana sizihlolisise ngakumbi ezi zidalwa zincinane zinomoya obuthathaka, sifumanisa ukuba kuninzi esinokukufunda kuzo. Imbovane sisidalwa esinomdla esinamandla nobukrelekrele obungenakuchazwa, kwaye ezi mpawu zithetha kakhulu ngokubaluleka kunye nemilinganiselo yobomi bethu. Imbovane luphawu lomsebenzi kunye nomgudu. Ezi zinambuzane ziyasebenza...
- Amabhabhathane kunye nokubaluleka kwawo - Isincoko, iPhepha, Ukwakhiwa Isincoko esingokubaluleka kwamabhabhathane Namhlanje ndiye ndacinga ngobuhle nokubaluleka kwamabhabhathane. Ezi zinambuzane ziethe-ethe nezinemibalabala zisisipho sokwenene sendalo kwaye zinokusifundisa izinto ezininzi ngobomi nehlabathi esiphila kulo. Iibhabhathane ziluphawu lwenguqu notshintsho. Ebomini babo, badlula kwizigaba ezininzi - iqanda, umbungu, i-pupa kunye nabantu abadala - kwaye bafumana utshintsho olumangalisayo olubanceda baqhelane nehlabathi elibangqongileyo. Olu tshintsho lunokusikhuthaza ukuba siziqhelanise notshintsho kubomi bethu kwaye siziguqule sibe ngabantu...
- Ukubaluleka kwamanzi kubomi bomntu - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko esingokubaluleka kwamanzi kubomi bomntu Amanzi yenye yezona zinto zibalulekileyo kubomi eMhlabeni, kwaye ibalulekile kubomi babantu kunye nezinye iintlobo zobomi. Kwesi sincoko, siza kuphonononga ukubaluleka kwamanzi kubomi bomntu kunye neendlela ezichaphazela ngayo impilo kunye nokuphila kwethu. Enye yezona ndlela zicacileyo abaluleke ngayo amanzi kubomi bomntu kukusetyenziswa kwawo njengolwelo. Abantu badinga amanzi ukuze bahlale bemanzi kwaye bahlale besempilweni. Amanzi abalulekile ekusebenzeni kwamalungu ethu kunye neenkqubo zomzimba, kunye ...
- Xa Uphupha inyosi eNweleni Yakho-Ithetha ukuthini |… Kuthetha ukuthini ukuba ndiphuphe inyosi ezinweleni zam? Ngaba ilungile okanye imbi? Ukuchazwa kwamaphupha kunokuhluka ngokuxhomekeka kumxholo ngamnye kunye namava omntu ophuphayo. Nangona kunjalo, kukho ukutolika okunokwenzeka kwamaphupha kunye "nenyosi ezinwele": Umsebenzi kunye nemveliso: Inyosi ezinwele ephupheni inokufuzisela umsebenzi kunye nemveliso. Eli phupha lingabonisa ukuba ugxile kwimisebenzi kunye neeprojekthi kwaye uzimisele ukufezekisa iziphumo ezilungileyo kwimisebenzi oyenzayo. Unxibelelwano kunye nobudlelwane phakathi kwabantu: Inyosi ezinweleni ephupheni inokumela unxibelelwano kunye nobudlelwane…
- Umoya kunye nokubaluleka kwawo - Isincoko, iPhepha, uKwakha Isincoko esisemoyeni kunye nokubaluleka kwaso Ngelixa sihamba epakini okanye sikhwele ibhayisekile kwiindlela eziluhlaza, sivakalelwa kukuba umoya omtsha uzalisa imiphunga yethu kwaye usinika imvakalelo yokuphila kakuhle. Umoya yenye yezinto ezibalulekileyo ebomini kwaye ubaluleke kakhulu ekugcineni impilo yethu. Kwesi sincoko, ndiza kuphonononga ukubaluleka komoya kunye nefuthe onalo kuthi nakummandla wethu. Inkalo yokuqala esiza kuyiqwalasela kukubaluleka komoya kumzimba womntu. Umoya ubalulekile ekulondolozeni ubomi kuba usinika ioksijini esiyidingayo ukuze sisebenze kakuhle. Ngokusebenzisa...
- Ukubaluleka kokuKhusela iNdalo-Isincoko, iPhepha, uKwakha Isincoko esithi "Ukubaluleka koKhuseleko lweNdalo" Indalo - ubuncwane esifanele sibukhusele Singqongwe bubuhle obungenaxabiso kunye neentlobo-ntlobo ezimangalisayo zezityalo kunye nezilwanyana ezisinceda sizive sonwabile kweli hlabathi. Indalo isinika ukutya, amanzi, umoya ococekileyo kunye nezinye izibonelelo ezininzi ezibalulekileyo ukuze siphile. Nangona kunjalo, asingabo bonke abantu abakuqondayo ukubaluleka kokukhusela indalo kunye nendima eyidlalayo ebomini bethu. Kwesi sincoko, ndiza kuxoxa ngokubaluleka kokukhusela indalo kunye nendlela esinokuyenza ngayo. Okokuqala, ukukhusela indalo kubalulekile ekugcineni ulungelelwano lwendalo…
- Ukubaluleka kweentyatyambo-Isincoko, iPhepha, uKwakha Isincoko malunga nokuba zibaluleke kangakanani iintyatyambo Kwihlabathi eligcwele itekhnoloji kunye nekhonkrithi, iintyatyambo zihlala zingumoya wendalo osibuyisela kubuhle obulula bobomi. Aziyobuhle bamehlo kuphela kodwa zikwayintsikelelo kumphefumlo. Ukubaluleka kweentyatyambo kuhlala kujongelwa phantsi, kodwa zidlala indima ebalulekileyo ebomini bethu, ukusuka ekuphuculeni isimo sengqondo kunye nempilo ekuphuhliseni ubudlelwane kunye nenkcubeko yabantu. Inzuzo yokuqala kunye neyona nto ibonakalayo yeentyantyambo yimpembelelo yazo emihle kwimoya. Nditsho nentyatyambo enye ingenza umahluko...
- Intlakohlaza kwiMyezo-Isincoko, iNgxelo, uKwakha Isincoko esithi "Intlakohlaza eKhwezini" Ukusa kweNtwasahlobo kwiNtwasahlobo yeOchard lexesha lonyaka elenza ubukho bayo buvakale ngokucacileyo kwigadi yeziqhamo. Emva kobusika obude nobubandayo, indalo iqalisa ukuvuka kubuthongo bayo obunzulu ize ibuyele ebomini. Rhoqo kusasa, imitha yelanga eshushu idlula kumasebe omthi ize ifudumale umhlaba omkhenkce. Lixesha lomlingo, usuku olutsha luyaqala, kwaye ubomi buvuselelwa kwigadi yeziqhamo. Ngentwasahlobo, igadi yeziqhamo kukugqabhuka kombala kunye nevumba. Imithi iyadubula, kwaye amagqabi amhlophe napinki alala emhlabeni njengekhaphethi enevumba elimnandi. Umoya u...
- Ukuba Bendiyintaka - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko esinomxholo othi, “Flight to Freedom – Ukuba bendiyiNtaka” ndiyathanda ukucinga ukuba bekuya kuba njani ukukwazi ukubhabha njengentaka. Ukukhululeka ukubhabha naphi na apho ndifuna khona, ukuncoma ubuhle behlabathi ukusuka phezulu kwaye ndizive ndikhululeke ngokwenene. Ndicinga ukuba bekuya kuba njani ukuvula amaphiko am kwaye ndibambe umoya phantsi kwawo, ukuva impepho kwiintsiba zam kwaye ndithwalwe yimisinga yomoya. Ukuba bendiyintaka, ngendibona ihlabathi ngamehlo ahlukileyo kwaye ndiphila ngendlela eyahlukileyo ngokupheleleyo. Bendivuka qho...
- Isitiya sam-Isincoko, iNgxelo, uKwakha Isincoko esikwigadi yam Igadi yam kulapho ndifumana khona uxolo noxolo. Yindawo endinokuthi ndibaleke kuyo kukuphithizela kwesixeko kwaye ndonwabele indalo. Oko ndandisengumntwana ndandithanda izityalo kwaye ndakhulela kwindawo apho igadi yayibaluleke kakhulu. Ngaloo ndlela, ndizuze le nkanuko kwaye ndadala igadi yam, endiyinyamekela ngothando olukhulu kunye nengqalelo. Kwigadi yam ndatyala iintlobo ngeentlobo zeentyatyambo kunye nezityalo, ukusuka kwiirozi kunye neetulips ukuya kwimifuno neziqhamo. Ngexesha lasehlotyeni, ndithanda ukuvuka kwangoko...
- Usuku kwimbovane - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko ngoSuku kwimbovane Ngenye imini yasehlotyeni, ndaphuma ndaya kuhlola ihlabathi elinika umdla lembovane. Ngebhokisi yezihlangu engenanto kunye nejagi, ndaqalisa ukukhangela iimbovane egadini emva kwendlu yam. Emva kokukhangela malunga neyure, ndafumana i-flycatcher enkulu kwikona enomthunzi wegadi. Ngomdla ndizimisele ukujonga eli butho lembovane limangalisayo kwaye ndifumanise iimfihlo zalo. Ndamangaliswa xa ndajonga ngaphakathi kwindlwane ndaza ndabona amawaka eembovane ezisebenzayo zisenza imisebenzi yazo yemihla ngemihla. Ndabona…
- Ukubaluleka Kweziqhamo - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko ngokubaluleka kweziqhamo Nokuba sithetha ngeziqhamo ezitsha, iziqhamo ezomisiweyo okanye iziqhamo ezikhenkcezisiweyo, zibaluleke kakhulu kwimpilo yethu nakwindlela yokuphila enempilo. Iziqhamo zibonelela ngeendlela ezahlukeneyo zezondlo kunye neenzuzo kumzimba wethu, zinceda ukukhusela izifo ezininzi. Kwesi sincoko, ndiza kuphonononga ukubaluleka kweziqhamo kunye neziphumo zazo eziluncedo kwimpilo yethu. Okokuqala, iziqhamo zizityebi kwiivithamini kunye neeminerali eziyimfuneko kumzimba. Ziqulethe i-vitamin C, ebalulekileyo ekomelezeni amajoni omzimba kunye nokukhusela izifo. Iziqhamo zikwabonelela ngevithamin A, enceda ukugcina impilo…
- IiHedgehogs - Isincoko, Ingxelo, Ukuqulunqwa IHedgehog Essay Hedgehogs zizidalwa ezincinci ezithandekayo ezihlala emaphandleni nasezidolophini kwihlabathi liphela. Ezi zilwanyana zaziwa ngoboya bazo oburhabaxa nobunespiky, obuzikhusela kumarhamncwa kunye nezinye izoyikiso zendalo. Kwesi sincoko, ndiza kuphonononga iinkalo ezininzi zeehedgehogs kunye nokubaluleka kwazo kwihlabathi lethu. Enye yeenkalo eziphawulekayo ze-hedgehogs kukulungelelaniswa kwazo. Ezi zilwanyana zanyisayo zincinci zinokufumaneka kwiindawo ngeendawo, kubandakanywa amahlathi, iindawo ezisemaphandleni nakwiindawo zasezidolophini. Oku kubenza babe sisilwanyana esibalulekileyo kwi-ecosystem kuyo yonke…