Kapu

Tuhinga mo te hiranga o te tikanga pai

He mea nui nga tikanga pai i roto i to tatou hapori. Ahakoa ka whakaaro etahi he ture kore tuhituhi noa, he huinga whanonga me nga mahi hei awhina i a tatou ki te whakaute me te whakaatu whakaaro mo etahi atu. Ki taku nei whakaaro, ko te ahua pai he tohu o te matauranga me te whakaute mo koe me etahi atu.

Mai to ’u apîraa mai â, ua haapiihia vau ia faaite i to ’u mauruuru e ia parau “tena na” e “mauruuru”. Ko enei kupu ngawari ka whai paanga nui ki te whakaaro o etahi atu ki a tatou, a ka awhina i a tatou ki te whakawhanake i nga whanaungatanga hauora. I tua atu, ko te whanonga pai ehara i te mea anake ki te reo e whakamahia ana, engari ka toro atu ki nga tohu, penei i te whakatuwhera i te kuaha mo te wahine, te tuku i te nohoanga o te pahi ki te kaumātua, ki te wahine hapu ranei.

Ko tetahi atu ahua nui o nga tikanga pai ko te ahua o to tatou whanonga i te tepu. Hei tauira, kare tatou e kai ma te mangai tuwhera, kare e korero me te ki tonu o te waha, kare ano tatou e ara ake i te tepu me te kore e mihi ki te manaaki mo te kai reka. Ka taea e enei tohu ngawari te whakarereke i te ahua o etahi atu ki a tatou me te whakaatu whakaaro mo te hunga e noho tata ana ki a tatou.

Ano hoki, he mea nui ano nga tikanga pai i roto i te taiao mahi. Ko te ahua pai ka awhina i te hanga i te ahua pai o te mahi me te ngawari ki te whakawhitiwhiti korero i waenga i nga hoa mahi. I tua atu, ka taea e te whanonga whakaute te mea nui ki te whiwhi i te whakatairanga, te taunakitanga pai ranei.

Papu maitai, e mea faufaa te mau peu maitai i roto i to tatou huiraatira e eiaha roa ’tu e haapaohia. Ko te ako me te mahi i enei ture whakahaere ka taea te whakarereketanga nui i te ahua o te tirohanga a te hunga e noho tata ana ki a tatou me te pehea o te mahi ki a tatou. Tera râ, hau atu i te reira, ua riro te peu maitai ei huru faaturaraa ia vetahi ê e ei ravea no te faaite e te haapao maitai ra tatou i to ratou mau hinaaro e to ratou mau mana‘o.

Hei tauira, i te wa e noho ana tatou i roto i te waahi hapori, penei i te kai hakari, i te hui pakihi ranei, he mea nui ki te aro ki o tatou whanonga me te whakarite kia whai tatou i etahi ture. Ka taea e tenei ko te noho ki te teepu, te whakamahi i nga tapatapahi, te kai kai me te inu me te pehea o taatau taunekeneke ki etahi atu huri noa i a tatou. Ma te whai i enei ture, ka taea e tatou te hanga i tetahi taiao whakamarie me te ngahau mo nga tangata katoa e whai waahi ana.

Ano hoki, he mea nui ano nga tikanga pai i roto i te oranga o ia ra. Ka taea e enei te whakauru i nga mea ngawari penei i te mihi ki tetahi ka tukuna he pai, me te tuku mihi ranei ina he tatou. Ka taea e enei tohu iti te rereketanga o te ahua o te tirohanga a etahi atu ki a tatou me te arahi ki te hanga hononga kaha ake me te pai ake.

Ko te mea whakamutunga, engari ko te iti rawa, he mea nui nga tikanga pai i roto i te ao e piki haere ana i te ao e mahi tahi ai tatou me nga tangata mai i nga ahurea rereke me nga ahuatanga hapori. Ko te mohio me te whakaute i nga tikanga ahurea rereke ka waiho hei huarahi ki te hanga piriti i waenga i nga roopu rereke me te whakaatu i te tuwhera me te whakaute mo etahi atu.

Hei whakamutunga, he mea nui nga tikanga pai i roto i to tatou hapori a kia waiho hei waahanga o ta tatou whanonga o ia ra. Ma te whai i nga ture o te whanonga me nga mahi atawhai, ka taea e tatou te whakaatu whakaaro mo etahi atu, me te whakawhanake i nga whanaungatanga hauora.

Ka kiia he "tikanga pai"

Ko nga tikanga pai he waahanga nui o te whanonga tangata, e whakaatu ana i te matauranga, te whakaute me te whakaaro nui ki etahi atu. E tohu ana ratou ki te huinga o nga ture me nga tikanga e whakahaere ana i nga whanonga hapori, e whai mana ana i roto i nga ahuatanga ahurea rereke. Ko nga tikanga pai he mea nui ki nga waahi katoa o te ao, ahakoa e korero ana tatou mo te taiao pakihi, te whanaungatanga whaiaro, te taunekeneke ranei me nga tangata ke.

Ko te mahi tuatahi ki te whakawhanake i nga tikanga pai ko te whakaute ki a koe ano me etahi atu. Kei roto ko te mohio ki o ake whanonga me te pehea e pa ai ki te hunga e noho tata ana ki a koe. I tua atu, ka whakaatuhia te whakaute mo etahi atu ma te karo i nga whanonga kino penei i te takahi i te waahi whaiaro, te kore e aro, te tawai ranei i etahi atu tangata.

Ko tetahi atu waahanga nui o te ahua pai ko te whakawhitiwhiti korero pai. Kei roto i tenei ko te kaha ki te whakarongo me te whakapuaki i o whakaaro me o raatau whakaaro ma te marama me te whakaute. Me aro ano tatou ki to tatou reo me te reo o te tinana kia pai ai te kawe i te karere e hiahiatia ana.

Panui  He ra i te kura - Tuhinga, Ripoata, Tito

Ko tetahi atu ahuatanga o te ahua pai ko nga ture o te kawa i roto i nga ahuatanga rereke. Ko etahi o enei, me etahi atu, me pehea te whanonga i te tepu, me pehea te kakahu i runga i te kaupapa, me pehea ranei te whanonga i nga huihuinga pakihi. Ma te mohio ki enei ture ka rereke te ahua o te whakaaro ki a tatou e te hunga e noho tata ana ki a tatou, a he mea tino nui i roto i nga ahuatanga okawa.

I muri iho, me whakahua ake ko nga tikanga pai ehara i te mea he tikanga noa, he tikanga okawa ranei, engari e whakaatu ana i te whakaaro whakaute ki etahi atu, ki a tatou ano. Ka taea e ratou te awhina ki te hanga i tetahi taiao hapori pai ake me te ahuareka mo te katoa. Na reira, he mea nui ki te whakaute me te whakatairanga i a raatau i roto i te hapori.

Te tahi atu tuhaa faufaa o te peu maitai, o te aravihi ïa i te aumauiui e te hi‘opoa i te mau mana‘o o vetahi ê. Ka uru pea tenei ki te karo i nga whanonga kino, kino ranei, me te akiaki i nga korero whakaute me te tuwhera. I tua atu, ka taea e nga tikanga pai te awhina ia tatou ki te hanga hononga hauora me te pumau ki te hunga e noho tata ana ki a tatou, ina koa i roto i te taiao mahi, i roto ranei i te oranga hapori.

Ka mutu, me kaha ki te whakanui ake ko nga tikanga pai ehara i te mea e mau tonu ana, e pakari ana ranei, engari ka uru ki nga huringa ahurea me nga huringa hapori. Heoi, ko nga maataapono taketake o te ahua pai – te whakaute, te aroha me te whakaaro ki etahi atu – ka noho tonu. No reira, me kaha tonu tatou ki te ngaki me te whakamahi i roto i o tatou oranga o ia ra ki te whakatairanga i te noho pai me te noho whakaute.

Hei whakamutunga, he mea nui nga tikanga pai i roto i to tatou hapori, na te mea ka awhina i a tatou ki te whakawhitiwhiti korero me te tika o te whanonga i roto i nga momo ahuatanga hapori. Me whakanuia te matauranga i roto i nga kura, i roto i te whanau, kia kaha ake ai te whakaute me te manawanui.

Tuhinga mo te hiranga o te tikanga

I roto i to tatou hapori, ko nga tikanga pai e kiia ana he waahanga nui o te matauranga me te whanaungatanga tangata. Ka taea te kiia he kaari pakihi o to tatou ahua ka taea te tautuhi i a maatau ki nga hoa mohio me nga tangata ke. Ko ahau nei, e whakapono ana ahau ko nga tikanga pai he nui noa atu i nga ture hei whai, he whakaaturanga o te whakaute me te whakaaro nui ki te hunga e noho tata ana ki a tatou.

Ko te ahua nui tuatahi o nga tikanga pai ko te whakaute me te atawhai ki te hunga e noho tata ana ki a koe. E titau te reira i te haapao i te mau hinaaro e te mau hinaaro o vetahi ê e te tamata i te horoa i ta tatou tauturu ia hinaarohia. Mea faufaa roa ia haapao maitai i ta tatou mau parau e ia ape i te mau parau faaino aore ra faaino o te nehenehe e haamauiui i te mana‘o o te feia e haaati ra ia tatou. Ko te ahua atawhai me te whakaute he maha nga painga ki te whanaungatanga tangata, ka awhina i te hanga i te wairua whakawhirinaki me te whakaute.

I tua atu, ko tetahi atu mea nui o te whanonga pai ko te whakaute me te whakaute ki nga tikanga me nga tikanga. Ko te tikanga ko te aro ki te horopaki kei roto tatou me te whakaute i ana ture me ona tikanga. Ei hi‘oraa, ia haere e farerei i te hoê utuafare aore ra te hoê taata ruhiruhia, mea faufaa ia faaite i te faatura e ia haapao maitai i ta tatou huru paraparau e to tatou haerea. I tua atu, kia aro tatou ki te ahua o o tatou ahua me o tatou kakahu e tika ana mo te ahuatanga.

Ko tetahi atu ahua nui o te ahua pai ko te tikanga tepu. Ko te whai whakaaro ki te whakamahi i nga tapatapahi me te kai. He mea nui kia tupato ki te pupuri i a tatou taputapu, kia kaua e haruru i te wa e kai ana. I tua atu, he mea nui ki te aro ki te ahua o to tatou whakaatu i a tatou ki te tepu me te karo i te kai me o tatou ringa me te whakapoke i o tatou kakahu ki te kai.

Hei whakamutunga, ko nga tikanga pai tetahi waahanga nui o to tatou matauranga me te whanaungatanga tangata. Ka awhina ratou ki te whakaatu i te whakaute me te whakaaro nui ki te hunga e noho tata ana ki a tatou me te hanga hononga o te whakawhirinaki me te whakaute. He mea nui ki te aro ki te ahua o to tatou whanonga me te whakaute i nga ture me nga tikanga o to tatou hapori, ki te whakaatu i to tatou whakaute ki nga tikanga me te karo i nga ahuatanga kino.

Waiho he korero.