Izinkomishi

Indatshana yamalungelo ezingane

 

Amalungelo ezingane ayisihloko esibaluleke kakhulu emphakathini wethu nasemhlabeni jikelele. Sonke siyakwazi ukubaluleka kokuvikela nokuhlonipha amalungelo ezingane, ezimele ikusasa lethu. Nakuba amazwe amaningi esayine futhi agunyaza i-Convention on the Rights of the Child, zisekhona izindawo lapho la malungelo ephulwa khona. Kubalulekile ukuthi sizibandakanye ekuvikeleni la malungelo futhi siwahloniphe, ngoba izingane zinelungelo lokukhulela endaweni ephephile nenempilo lapho zonke izidingo zabo ezibalulekile zihlinzekwa khona.

Ilungelo lokuqala lengane liyilungelo lokuphila nokukhula. Lokhu kusho ukuthi zonke izingane zinelungelo lezinga lokuphila elanele kanye nemfundo eyanele. Zonke izingane zinelungelo lendawo ephephile nenempilo ezivumela ukuthi zithuthuke futhi zifinyelele amakhono azo aphelele. Kubalulekile ukuthi zonke izingane zithole ukunakekelwa kwezempilo okuseqophelweni eliphezulu, kanye nokudla okwanele, izingubo zokugqoka kanye nezindlu.

Ilungelo lesibili lengane lilungelo lokuvikelwa kuzo zonke izinhlobo zokuhlukunyezwa, ukuxhashazwa nobudlova. Izingane kufanele zivikeleke odlameni olungokomzimba, ekuhlukunyezweni ngokocansi kanye nanoma yiluphi olunye uhlobo lokuhlukunyezwa nokuxhashazwa. Kubalulekile ukuthi zonke izingane zaziswe ngamalungelo azo futhi zinikezwe ukwesekwa nosizo uma zibhekene nezinhlobo zokuhlukumeza noma zodlame.

Ilungelo lesithathu lengane liyilungelo lokubamba iqhaza. Izingane kufanele zibe namathuba alinganayo okuveza imibono yazo futhi zibambe iqhaza ezinqumweni ezizithintayo. Kubalulekile ukuthi izingane zilalelwe futhi zinikwe ithuba lokubamba iqhaza ekuthathweni kwezinqumo ngoba lokho kuzozisiza ukuthi zizethembe futhi zifunde ukuthatha izinqumo ezibalulekile empilweni.

Amalungelo engane kufanele avikelwe futhi ahlonishwe, ngoba lezi zingane ziyikusasa lethu. Zonke izingane zinelungelo lempilo ejabulisayo nenempilo, imfundo nentuthuko, ukuvikelwa kuzo zonke izinhlobo zokuhlukunyezwa nokuxhashazwa, nokubamba iqhaza ekuthathweni kwezinqumo.

Ngaphezu kwalokho, kubalulekile ukuthi kubhekwe ukuthi amalungelo ezingane akumele abe yithiyori nje kodwa kufanele asetshenziswe ekusebenzeni. Lokhu kungafezwa ngokuqalisa izinqubomgomo nezinhlelo eziqinisekisa ukuvikelwa kwezingane kunoma yiluphi uhlobo lokuhlukunyezwa, ukucwaswa noma ukunganakwa. Ohulumeni nezinhlangano zamazwe ngamazwe kufanele basebenzisane ukuze kuqinisekiswe ukuthi amalungelo ezingane ayahlonishwa emhlabeni wonke, futhi umphakathi uwonke kufanele uhlanganyele ukuze usekele futhi uvikele izingane emiphakathini yazo.

Futhi, kubalulekile ukuqaphela ukuthi amalungelo ezingane akuwona umthwalo wohulumeni nezinhlangano zamazwe ngamazwe kuphela, kodwa nawomuntu ngamunye.. Ngamunye wethu unomsebenzi wokuhlonipha nokuvikela amalungelo ezingane, ukuzenzela indawo ephephile nenobungane kanye nokuqinisekisa ukuthi ziphathwa ngesizotha nenhlonipho. Njengabantu abasha, sinesibopho esikhethekile sokuzibandakanya nokukhulumela amalungelo ezingane ukuze kuqinisekiswe ikusasa elingcono lezizukulwane ezizayo.

Sengiphetha, amalungelo engane abalulekile ukuze kuthuthukiswe kahle yonke ingane kanye nokwakha umhlaba ongcono nonobulungiswa. Kubalulekile ukuqaphela ukuthi yonke ingane inelungelo lemfundo, umndeni kanye nendawo ephephile, ukuvikelwa ekuhlukunyezweni nodlame, inkululeko yokukhuluma kanye nezinga lokuphila elihloniphekile. Ngokuvikela nokuhlonipha amalungelo ezingane, singaba neqhaza ekukhuleni nasekuthuthukisweni kwesizukulwane esinempilo nesijabulayo esikwazi ukwenza izinguquko ezinhle emhlabeni.

 

Bika ngamalungelo ezingane nokubaluleka kwawo

 

Yethula

Amalungelo ezingane ayingxenye ebalulekile yamalungelo abantu futhi ahlonishwa umhlaba wonke. Izingane zinamalungelo okuvikelwa, imfundo, ukunakekelwa kanye nokubamba iqhaza ngentshiseko empilweni yezenhlalo namasiko. Nakuba amazwe amaningi esayine Isivumelwano Samalungelo Engane, kusenezinkinga ngokusetshenziswa kwawo. Kubalulekile ukuthi yonke ingane ikwazi ukufinyelela kulawa malungelo futhi ivikeleke ekuhlukunyezweni nasekunganakeni.

Intuthuko

Ngaphakathi kohlaka lwamalungelo ezingane, enye yezinto ezibaluleke kakhulu yilungelo lemfundo. Zonke izingane kufanele zithole imfundo esezingeni eliphezulu ezinikeza amakhono nolwazi ukuze zifinyelele amakhono azo aphelele. Ukwengeza, izingane kufanele zibe nelungelo lokuvikelwa ekuhlukunyezweni nasekunganakeni, okuhlanganisa ukuhlukunyezwa ngokomzimba, ngokobulili nangokomzwelo. Yonke ingane kufanele ibe nelungelo lokukhulela endaweni ephephile nenempilo enomndeni nomphakathi owesekayo.

Funda  Uma Uphupha Umama Nengane - Kusho Ukuthini | Ukuhunyushwa kwephupho

Esinye isici esibalulekile samalungelo ezingane yilungelo lenkululeko yokukhuluma kanye nokubamba iqhaza empilweni yezenhlalo namasiko. Izingane kufanele zibe nelungelo lokuzwakalisa imibono yazo nokulalelwa, ukubamba iqhaza ezinqumweni ezizithintayo futhi zihlonishwe njengabantu abanemicabango nemibono yabo. Ukwengeza, izingane kufanele zibe nokufinyelela ezinhlobonhlobo zemisebenzi yamasiko nezokungcebeleka ezivumela ukuthi zihlole izinto ezizithandayo futhi zithuthuke ngendlela yokudala.

Ukulandela imithetho

Nakuba kunemithetho evikela amalungelo ezingane, ayihlonishwa ngaso sonke isikhathi, futhi ezinye izingane ziseyizisulu zokuhlukunyezwa, ukunganakwa noma ukuxhashazwa. Emazweni amaningi, izingane zibhekene nomsebenzi ophoqelelwe, ukushushumbiswa kwabantu noma ukuhlukunyezwa ngokocansi. Lokhu kuhlukumeza akugcini nje ngokuphula amalungelo engane, kodwa futhi kuthinta ukukhula kwayo ngokomzimba nangokwengqondo, okubangela ukuhlukumezeka kwesikhathi eside.

Ukuvimbela lokhu kuhlukunyezwa, kubalulekile ukunaka ukuvikelwa kwezingane emhlabeni wonke. Ohulumeni, izinhlangano zamazwe ngamazwe kanye nomphakathi kumele basebenzisane ukuvikela amalungelo abantwana kanye nokwenza ngcono izimpilo zabantwana emhlabeni wonke. Kubalulekile ukutshala imali kwezemfundo, ezempilo kanye nentuthuko ukuze kuqinisekiswe ukuthi izingane zinamathuba okufinyelela amakhono azo futhi zibe amalungu omphakathi akhuthele nakhiqizayo.

Isiphetho

Amalungelo ezingane abalulekile ekuvikeleni nasekukhuthazeni inhlalakahle yezingane emhlabeni jikelele. Kubalulekile ukuthi yonke ingane ithole imfundo, ivikelwe ekuhlukunyezweni nasekunganakeni futhi ibe nelungelo lokulalelwa nokuhlonishwa njengomuntu ngamunye. Sikhuthaza ohulumeni nemiphakathi ukuthi basebenzisane ukuvikela nokukhuthaza amalungelo ezingane ukuze zonke izingane zithole ithuba lokukhula nokuthuthuka endaweni ephephile nenempilo.

 

I-eseyi ngamalungelo engane

 

Izingane ziyikusasa lomhlaba wethu futhi ngalokho, kufanele kucatshangelwe ngokufanele maqondana namalungelo abo. Ezweni lapho izingane eziningi zibhekene nezimo ezinzima, ezithinta impilo yazo engokwengqondo nengokwenyama, kodwa futhi nokukhula kwazo komuntu siqu, amalungelo ezingane abaluleke kakhulu kunanini ngaphambili.

Izingane zinelungelo loku imfundo esezingeni eliphezulu, ukuvikeleka ebudloveni nasekuxhashazweni, ukufinyelela ezinsizeni zezempilo kanye nendawo abangakhula kuyo futhi bathuthuke ngokuphepha. Ngaphezu kwalokho, izingane zinelungelo lezwi nokulalelwa futhi zicatshangelwe ezinqumweni ezithinta zona.

Kubalulekile ukuthi umphakathi uhloniphe futhi uhloniphe amalungelo ezingane, njengoba beyingxenye yawo futhi badinga ukusekelwa ukuze bafinyelele amakhono abo aphelele. Ngokuhlonipha amalungelo ezingane, sizosiza ukudala umhlaba ongcono nonobulungiswa wawo wonke umuntu.

Kunezinhlangano eziningi namaqembu alwela amalungelo asebenzela ukukhuthaza amalungelo ezingane kuleli nasemazweni omhlaba. Lezi zinhlangano zisebenzisana ukubhekana nezindaba ezithinta izingane ezifana nobubha, ukucwaswa, udlame nokuxhashazwa.

Njengabaholi abasha nabakusasa bomhlaba, kumele sibambe iqhaza elikhulu ekukhuthazeni nasekusekeleni amalungelo ezingane. Lokhu singakwenza ngokuzibandakanya emikhankasweni yokuqwashisa, ukubamba iqhaza emicimbini nemibhikisho, nokuzibandakanya emisebenzini esekela amalungelo ezingane emiphakathini yethu.

Amalungelo ezingane abalulekile enhlalakahleni yezingane kanye nekusasa lethu njengomphakathi. Ngokuqaphela nokuhlonipha la malungelo, singasiza ekudaleni umhlaba ongcono nonobulungiswa wazo zonke izingane. Kungumthwalo wethu njengabaholi bakusasa ukuxoxisana nokukhuthaza amalungelo ezingane kanye nokubanikeza izwi eliqinile ukuze balethe uguquko oludingekayo emhlabeni wethu.

Ekuphetheni, amalungelo ezingane ayisihloko esibaluleke kakhulu ngoba izingane zimelela ikusasa lomphakathi. Ukuqonda nokuhlonipha la malungelo kubalulekile ukuze kuqinisekiswe umhlaba lapho zonke izingane zingakhula futhi zithuthuke ngokugcwele.

Kungumthwalo wethu sonke, ukuqinisekisa ukuthi amalungelo omntwana ayahlonishwa futhi ikhuthazwa njalo. Ngemfundo nokuqwashisa, singasiza ukuthuthukisa isimo sezingane emhlabeni wonke futhi sidale umphakathi onobulungiswa nonobuntu kubo bonke. Ngamunye wethu angaba yinxusa loshintsho futhi enze umehluko ezimpilweni zezingane ezisizungezile.

Shiya amazwana.