I-eseyi, Umbiko, Ukuqanjwa

Izinkomishi

Indaba mayelana "Flight to Freedom - Ukube Ngangiyinyoni"

Ngithanda ukucabanga ukuthi kungaba njani ukukwazi ukundiza njengenyoni. Ukukhululeka ukundiza noma yikuphi lapho ngithanda khona, ukuncoma ubuhle bomhlaba kusuka phezulu futhi ngizizwe ngikhululeke ngempela. Ngiyacabanga ukuthi bekungaba njani ukuvula amaphiko ami futhi ngibambe umoya ngaphansi kwazo, ukuzwa umoya ezimpapheni zami futhi ngithwalwe amaza omoya. Ukube bengiyinyoni, bengiyobona umhlaba ngamehlo ahlukene futhi ngiphile ngendlela ehluke ngokuphelele.

Ngangivuka njalo ekuseni ilanga liphuma esibhakabhakeni futhi lindiza engqondweni yami. Ngangiye ngilinde ukuthi umoya ulunge bese ngivula amaphiko ami ngindize ngize ngifinyelele lapho ngingakwazi khona. Ngangiye ngikhuphukele phezulu, ukuze ngisondele eduze nelanga futhi ngibone ukuthi ukukhanya kwalo kubonakala kanjani ezimpapheni zami. Ngingakhululeka futhi ngijabule kangangokuthi ngeke ngibe nandaba nokunye.

Ngingathanda ukundiza ngibone umhlaba ngobuhle bawo. Ngingathanda ukubona izihlahla namagquma, imifula nezilwandle, amadolobha nemizana. Ngingathanda ukubona imibala nokuthungwa, ukuhogela iphunga nokuzwa imisindo evela phezulu. Ngingathanda ukubona imvelo futhi ngiqonde ukuthi isebenza kanjani, ukubona abantu futhi ngiqonde indlela abacabanga ngayo. Ngingaba ohambweni oluqhubekayo futhi ngizizwe ngibusisekile ngokukwazi ukubona umhlaba ngokucace kangaka.

Kodwa okubaluleke kakhulu ukuthi ukube bengiyinyoni, bengiyoba nenkululeko yokundiza ngaphandle kwemingcele. Bengingeke ngikhawulelwe yinoma yiziphi izindonga noma uthango, bekungeke kudingeke ngihlale endaweni ethile noma ngilandele imithetho yomphakathi. Ngingakhululeka ngokuphelele ukuba ngizikhethele indlela yami futhi nginqume ukuthi ngizondizela kuphi. Bengingama noma yikuphi lapho ngithanda khona futhi ngihlole umhlaba ngejubane lami.

Ukushaya kwamaphiko kuqala ukushona phansi futhi kancane kancane ngizizwa ngiqhutshelwa phansi emhlabeni. Njengoba ngehla, ngibona imibala iqala ukumila futhi: okuluhlaza kwezihlahla, okuluhlaza okwesibhakabhaka esibhakabhakeni, okuphuzi kwezimbali. Ngizizwa ngidumele kancane ngokuthi uhambo lwami seluphelile, kodwa futhi ngibonga kakhulu ngalokhu okuhlangenwe nakho okuyingqayizivele. Ukube bengiyinyoni, bengizophila sonke isikhathi nginesimangaliso nenjabulo njengami kulolu hambo, ngithathwe ubuhle nezimfihlakalo zomhlaba ongizungezile.

Ngehla endizeni, ngiyabona ukuthi ukuphila kwenyoni akulula neze. Ziningi izingozi ezisemoyeni, kusukela ezilwaneni ezidla ezinye ukuya ezimweni zezulu ezimbi kakhulu. Ukwengeza, kufanele uzitholele ukudla nendawo yokuhlala wena nabantwana bakho. Kodwa naphezu kwazo zonke lezi zinselele, ngingakujabulela ukuba inyoni ngoba ngangikwazi ukundiza futhi ngibone umhlaba phezulu, ngizizwele inkululeko yokundiza noma kuphi nanoma nini lapho ngithanda khona.

Manje sengicabanga ngeqiniso lokuthi izinyoni zinendima ebalulekile ekulinganiseni kwemvelo kweplanethi yethu. Basiza ukutshala impova nokusakazwa kwembewu, futhi ezinye izinhlobo zilawula izinambuzane namagundane. Izinyoni nazo ziyinkomba ebalulekile yesimo sendawo ezungezile, njengoba zizwela kakhulu izinguquko zemvelo kanye nokungcola.

Sengiphetha, ukube ngiyinyoni, ngabe ngikhululekile ukubona umhlaba ngendlela ehluke ngokuphelele. Ngangizozungezwe ubuhle futhi ngikhululeke ngokuphelele ukundiza nomaphi lapho ngithanda khona. Ukubalekela enkululekweni kungaba isipho esikhulu kunazo zonke engingasithola futhi ngingenza konke okusemandleni ami ukujabulela umzuzu ngamunye endizeni.

isethulo ngesihloko "Umhlaba ngeso lezinyoni: ngokubaluleka kokuvikela izinhlobo zezinyoni"

 

Isingeniso:

Izinyoni zingelinye lamaqembu ezilwane athakazelisa kakhulu futhi ahlukahlukene emhlabeni wethu. Baziwa njengezidalwa ezikhululekile, endizela kunoma iyiphi indawo abayifisayo, futhi umbono wabo womhlaba uhlukile. Ngeshwa, izinhlobo eziningi zezinyoni zibhekana nezinsongo ezinjengokulahlekelwa indawo yokuhlala, ukuzingelwa ngokweqile kanye nokungcoliswa kwemvelo. Kule nkulumo, sizohlola umhlaba ngeso lezinyoni futhi sixoxe ngokubaluleka kokuvikela izinhlobo zezinyoni.

Iso lenyoni

Esinye sezici ezichaza izinyoni ukubona kwazo okuthuthuke ngendlela emangalisayo. Izinyoni zinombono ocace kakhudlwana futhi onembe kakhudlwana kunabantu, zikwazi ukuhlukanisa imininingwane ecolekileyo nemibala esingenakuyibona. Bayakwazi futhi ukubona ku-ultraviolet spectrum, okubavumela ukuthi babheke izimpawu zokuzikhomba futhi babone ukudla okungabonakali ngeso lomuntu. Lo mbono okhethekile ubasiza ukuba baphile endaweni yabo yemvelo futhi bathole abalingani bokudla kanye nokuzalanisa.

Funda  Intwasahlobo Ensimini Yezithelo - Indatshana, Umbiko, Ukwakhiwa

Izinsongo ezinhlobonhlobo zezinyoni

Nokho, izinhlobo eziningi zezinyoni zibhekana nosongo olukhulu ekuphileni kwazo. Enye yezinsongo ezinkulu ukulahlekelwa indawo yokuhlala, okubangelwa ukugawulwa kwamahlathi, ukukhuphuka kwamadolobha kanye nokwanda kwezolimo. Lokhu kuholela ekucekeleni phansi kwezindawo zokuzalela kanye nokuncipha kokudla okutholakala kwezinyoni. Futhi, ukuzingela nokuzingela ngokungemthetho kuyinkinga engathi sína ezingxenyeni eziningi zomhlaba, ikakhulukazi ezinhlotsheni zezilwane eziyigugu ngokwezentengiselwano. Ngaphezu kwalokho, ukungcoliswa kwemvelo, okuhlanganisa ukungcoliswa komoya namanzi, kunomthelela omubi empilweni yezinyoni kanye nemvelo eziyingxenye yazo.

Ukubaluleka kokuvikela izinhlobo zezinyoni

Ukuvikela izinhlobo zezinyoni kubalulekile hhayi kuphela ukuvikela lezi zidalwa ezinhle, kodwa futhi nokugcina ibhalansi yemvelo nokuvikela imithombo yemvelo. Izinyoni zidlala indima ebalulekile ekusakazeni impova, ekusakazeni imbewu nasekulawuleni inani lezinambuzane.

Ukuziphatha kwezinhlobo nemithelela yokuphila kwansuku zonke

Uhlobo ngalunye lwenyoni lunokuziphatha okukhethekile okuvumelana nendawo yazo yemvelo. Isibonelo, ezinye izinhlobo zihlala ngamaqembu amakhulu, njengama-pelicans, kanti ezinye zihlala zodwa, njengezikhova. Ukube bengiyinyoni, bengizovumelanisa indlela engiziphatha ngayo nezilwane zami kanye nendawo engihlala kuyo. Nganginaka izimpawu zemvelo kanye nemikhuba yezinye izinyoni endaweni ukuze ngikwazi ukuphila futhi ngiphumelele.

Ukubaluleka kwezinyoni ku-ecosystem

Izinyoni zibalulekile ebhalansini ye-ecosystem. Badlala indima ebalulekile ekuthululeni impova ezitshalweni nasekugcineni izinambuzane zilawulwa. Izinhlobo eziningi zezinyoni nazo ziyizilwane ezidla amagundane nezinambuzane ezingokwemvelo, ngaleyo ndlela zigcina isheke ezinhlobonhlobo zezilwane ezingenamgogodla futhi zigcina ibhalansi ochungechungeni lokudla. Ukube bengiyinyoni, bengizoqaphela ukubaluleka enginakho ku-ecosystem futhi ngizame ukusiza ukugcina ibhalansi yemvelo.

Isibopho sethu sokuvikela izinyoni nezindawo ezihlala kuzo

Ngenxa yokwanda kwabantu nokuthuthuka kwabantu, izinhlobo eziningi zezinyoni nezindawo zazo zemvelo zisengozini. Ukugawulwa kwamahlathi, ukuthuthela emadolobheni kanye nokungcoliswa kwemvelo kumane kungenye yezinkinga ezinkulu ezithinta imvelo, futhi, ngokwesibonelo, izinhlobo zezinyoni. Njengabantu, sinesibopho sokuvikela imvelo futhi sithathe izinyathelo zokuvikela nokulondoloza izinhlobo zezinyoni. Ukube bengiyinyoni, bengiyobonga ngemizamo yabantu yokuvikela indawo engihlala kuyo nokuqinisekisa ikusasa lezilwane zami nezinye.

Isiphetho

Sengiphetha, isithombe sokundiza ngokukhululeka esibhakabhakeni nokuba yinyoni singasikhuthaza ukuba siphuphe ngenkululeko futhi sihlole umhlaba ngombono ohlukile. Kodwa ngesikhathi esifanayo, kufanele siqaphele ukubaluleka namagugu ayingqayizivele yokuphila kwethu njengabantu. Esikhundleni sokufisa ukuthi ngabe besingenye into, kufanele sifunde ukwamukela nokujabulela lokho esiyikho, ukwazisa ikhono lethu lokucabanga nokuzizwa, kodwa futhi nokuxhumana nabanye. Kungale ndlela kuphela lapho singakwazi ukufeza izifiso zethu zangempela futhi sijabule esikhumbeni sethu.

Ukwakheka okuchazayo mayelana "Ukube Ngangiyinyoni"

 
Indiza Yenkululeko

Njenganoma iyiphi ingane, kusukela ngisemncane ngangifuna ukuba inyoni. Ngangithanda ukucabanga ngindiza esibhakabhakeni futhi ngibuka umhlaba phezulu, ngingenandaba futhi ngingenamkhawulo. Ngokuhamba kwesikhathi, leli phupho laphenduka isifiso esivuthayo sokuba nenkululeko yokwenza lokho engikuthandayo nokuba yilokho engiyikho ngempela. Ngakho, ukube bengiyinyoni, bengiyoba uphawu lwenkululeko nokuzimela.

Bengizondizela kude, ezindaweni ezintsha nezingaziwa, ngizwe imizwa emisha futhi ngibone umhlaba ngendlela ehlukile. Njengoba inyoni yakha isidleke sayo futhi ithola ukudla kwayo, ngangizinakekela mina nabantu engibathandayo, kodwa ngangingeke ngibe ngaphansi kokulawulwa noma ukuphoqelelwa. Ngangikwazi ukundiza ngibheke kunoma iyiphi indlela futhi ngenze noma yini engiyifunayo ngaphandle kokuvinjwa noma yimiphi imithetho noma imikhawulo.

Kodwa inkululeko iza nesibopho kanye nobungozi. Ngingaba sengozini ezingozini ezinjengabazingeli noma ukushintsha kwesimo sezulu kungazelelwe, futhi ukudla ukudla kungaba inselele yangempela. Kodwa-ke, lezi zingozi nezinselele zingaba ingxenye yohambo lwami futhi zingenze ngithokozele inkululeko yami nakakhulu.

Njengoba inyoni indiza esibhakabhakeni esivulekile, ngingathanda ukuzizwa ngikhululekile futhi ngizimele emhlabeni wethu. Ngingathanda ukukwazi ukukhetha ngaphandle kokwahlulelwa noma ukubandlululwa, ukuze ngikwazi ukulandela amaphupho ami futhi ngifeze izinhloso zami ngaphandle kokuvinjwa yinoma yikuphi ukulinganiselwa noma izithiyo. Ngingathanda ukufana nenyoni ethola inkululeko ekundizeni futhi eneliseke ngokuba yiyo uqobo.

Sengiphetha, ukube ngiyinyoni ngabe ngiwuphawu lwenkululeko nokuzimela. Bengizondizela kude futhi ngithole umhlaba, kodwa futhi ngangizozinakekela mina nabantu engibathandayo. Emhlabeni wethu, ngingathanda ukuzizwa ngikhululekile futhi ngizimele, ukuze ngikwazi ukulandela amaphupho ami futhi ngifinyelele imigomo yami, ngaphandle kwemingcele noma imikhawulo.

Shiya amazwana.