Isincoko ngelanga lethu
Ilanga liyinto ebangela umdla ephembelela iinkalo ezininzi zobomi bethu. Liziko lenkqubo yethu yelanga kwaye linoxanduva lobukho bobomi eMhlabeni. Noko ke, ilanga alipheleli nje ekuboneleleni ngokukhanya nobushushu. Idlala indima ebalulekileyo kwimozulu, emini isinika amandla kwaye iyasikhusela kwimitha eyingozi.
Ilanga lithathwa njengowona mthombo wamandla abalulekileyo ebomini, kwizityalo, kwizilwanyana nakubantu. Ilanga lisinika ivithamin D, eyimfuneko emathanjeni kwaye inceda ekuthinteleni izifo ezithile. Ukongeza, amandla elanga asetyenziswa ngokubanzi njengomthombo wamandla acocekileyo nazinzileyo.
Ukongeza kwiinzuzo ezicacileyo zelanga, kukho nemiphumo emibi. Imitha ye-ultraviolet inokuba yingozi eluswini, ibangele ukutshiswa lilanga nezinye iimeko. Kwakhona, ngexesha lobushushu obude, ilanga linokuba yingozi kwimpilo yethu, ngakumbi kwabona bantu basengozini, njengabantu abadala okanye abantwana.
Nangona ilanga lihlala likhona esibhakabhakeni sethu, ngamanye amaxesha siye sithande ukulithatha lula. Nangona kunjalo, ilanga libalulekile kubomi eMhlabeni, linika amandla kunye nokukhanya kuzo zonke izinto eziphilayo. Ukutyhubela imbali yoluntu, ilanga belisoloko linqulwa njengothixo okanye umfuziselo wamandla nobukhosi. Namhlanje, uphando lwenzululwazi kunye nezinto ezifunyenweyo zisinika ukuqonda okungcono kwelanga kunye nokubaluleka kwalo kubomi bethu.
ILanga yinkwenkwezi enkulu kumbindi wenkqubo yethu yelanga kwaye inoxanduva lokukhanyisa kunye nokufudumeza uMhlaba. Ngaphandle kwelanga, uMhlaba ubuya kuba yindawo ebandayo, emnyama nengenabomi. Ngephotosynthesis, izityalo zisebenzisa amandla elanga ukuze zivelise ukutya neoksijini, nto leyo eyimfuneko ukuze zonke izilwanyana ziphile. Ilanga likwadlala indima ebalulekileyo ekugcineni umjikelo wamanzi nokulawula ubushushu behlabathi.
Ukongeza kokubaluleka kwesayensi, ilanga likwanenkcubeko kunye nokubaluleka komfuziselo. Ukutyhubela imbali, iintlanga ezininzi neecawa ziye zanqula ilanga njengothixo okanye umqondiso wamandla nobukhosi. Kwintsomi yamaGrike, uHelios wayenguthixo welanga, yaye kwiYiputa yamandulo, uthixo welanga yayinguRa. Kwiindawo ezininzi, ilanga lidla ngokunxulunyaniswa nobomi, amandla namandla, yaye ezona ziganeko zibalulekileyo ebomini, njengokuzalwa nokufa, zidla ngokubonakala ngokuma kwelanga esibhakabhakeni.
Namhlanje, uphando lwezenzululwazi kunye nezinto ezifunyenweyo zisinika ukuqonda okungcono kwelanga kunye nendlela elichaphazela ngayo ubomi eMhlabeni. Ukuqwalaselwa kweenkwenkwezi kunye nezifundo zisinike iinkcukacha ezicacileyo malunga nokubunjwa, ukwakheka kunye nokuvela kwelanga. Kwakhona, izifundo malunga nefuthe lokutshintsha kwemozulu kunye nokufudumala kwehlabathi elangeni zisinika imbono ebanzi ngokubaluleka kwayo kubomi bethu.
Ukuququmbela, ilanga lingamandla abalulekileyo obomi kunye nokusingqongileyo. Ngaphandle kwayo, ubomi eMhlabeni abunakwenzeka. Kubalulekile ukuqonda ukubaluleka kwelanga kwaye sizikhusele kwimiphumo emibi yalo. Ngokuqonda nokulawula ngokufanelekileyo le nto yendalo, sinokuqhubeka sinandipha izibonelelo zayo ngendlela ezinzileyo nenempilo.
Malunga nelanga
Ilanga yinkwenkwezi, esisembindini wesijikelezi-langa sethu. Ngomnye weyona mithombo ibalulekileyo nebalulekileyo yamandla kubomi eMhlabeni. Inika ukukhanya kunye nobushushu obuyimfuneko ukuze kugcinwe iimeko eziyimfuneko ukuze kuphile izityalo nezilwanyana.
ILanga lingqukuva elikhulu elinobubanzi obuzizigidi ezi-1,4 zeekhilomitha kunye nobunzima be-1,99 x 10^30 kg, libalelwa malunga ne-99,86% yobunzima bubonke benkqubo yethu yelanga. Ikwanayo nobushushu obuphezulu kakhulu obumalunga ne-15 lezigidi zeedegree Celsius embindini wayo. Obu bushushu buphezulu bubangela imveliso emandla yobushushu kunye namandla alula ngenkqubo yokudibanisa kwenyukliya okwenzeka kumbindi wayo.
Ilanga libalulekile kubomi baseMhlabeni. Ngokukhanya nobushushu bayo, ifudumeza umoya ojikeleze umhlaba neelwandle, nto leyo ebangela ukuba kubekho amafu nemvula. Ikwanceda izityalo zikhule ngenkqubo yephotosynthesis.
Nangona kunjalo, imitha yelanga inokuba nemiphumo emibi, njengokutsha kwesikhumba kunye nomonakalo obangelwa yimitha ye-ultraviolet. Ngenxa yesi sizathu, kubalulekile ukuzikhusela kwimitha yelanga, ngakumbi ngexesha lasehlotyeni okanye kwiindawo ezinokukhanya okukhulu kwelanga.
Olunye lweempawu ezibalulekileyo zelanga kukuba lingumthombo wamandla kwisijikelezi-langa sethu. Ngemitha yelanga, ilanga libonelela ngobushushu kunye nokukhanya okuyimfuneko ukuze ubomi buphuhle eMhlabeni. Ngaphandle kwazo, bekungenakwenzeka ukuba izilwanyana nezityalo ziphile kwesi sijikelezi-langa. Ukongezelela, amandla elanga anokuguqulwa abe ngumbane ngokusebenzisa iipaneli zelanga, ukubonelela ngomthombo obalulekileyo wamandla acocekileyo kunye nozinzileyo.
Ilanga likwabandakanyeka kwizinto ezininzi zeenkwenkwezi, eziquka ukusithwa kwelanga yinyanga kunye nemvula yeemeteor. Ukufiphala kwelanga kunye nenyanga kusisiphumo sokuhamba koMhlaba kunye neNyanga ukujikeleza ilanga, kwaye nangona zinqabile, ziziganeko ezimangalisayo ezitsala umdla wabantu kwihlabathi liphela. Ukongeza, iimvula zemeteor, ezenzeka xa uMhlaba udlula kwi-comet, yenye into enomdla yeenkwenkwezi ebandakanya ilanga.
Ukuququmbela, Ilanga ngomnye wemithombo ebalulekileyo yamandla kunye nokukhanya kobomi emhlabeni. Ingumthombo obalulekileyo wobushushu nokukhanya, kodwa ikwangumthombo wengozi enokubakho ngemitha yayo. Kubalulekile ukuqonda indima yayo kwaye sizikhusele kwimitha yelanga egqithisileyo ukusigcina sisempilweni kwaye sikhuselekile.
Ukuqulunqwa malunga nelanga
Ilanga lisisazulu sesijikelezi-langa sethu kwaye unoxanduva kubo bonke ubomi kunye nokukhanya esikubonayo eMhlabeni. Lo ngumzimba wasezulwini onomdla oye waphefumlela abantu ngalo lonke ixesha kwaye uye wahlonelwa ziinkcubeko ezininzi.
Ngoxa iLanga lisembindini wendalo yethu yasekuhlaleni, ikwayenye yezona nkwenkwezi zincinane kumnyele. Nangona kunjalo, kuthi, yenye yezona zinto zibalulekileyo kwaye zinempembelelo kubomi bethu bemihla ngemihla. Ngaphandle kweLanga, iplanethi yethu iya kuba yibhola emnyama yomkhenkce, engenabomi kunye nokukhanya.
Ilanga likwanoxanduva lwawo onke amaxesha ethu onyaka. Njengoko uMhlaba ujikeleza kuwo, imitha yeLanga iwela ngokwahlukileyo kumphezulu woMhlaba, nto leyo ekhokelela kutshintsho lwamaqondo obushushu, nto leyo ekhokelela kukwahluka kwamaxesha onyaka. Amandla elanga nawo asivumela ukuba senze umbane ngokusebenzisa iipaneli zelanga kunye nokufudumala iplanethi yethu.
Ilanga likwanxulunyaniswa neenkcubeko nezithethe ezininzi. Ngokomzekelo, kumaxesha amandulo, abantu babenqula iLanga njengothixo yaye besenza amadini kulo. Imithendeleko emininzi kunye nemisitho igxile kwiLanga, kubandakanywa ihlobo kunye neentsuku zasebusika.
Ilanga linokuba nempembelelo enamandla kwindlela esivakalelwa ngayo. Ngexesha lokubanda, xa iintsuku ziba mfutshane kwaye ilanga lingakhanyisi kaninzi, abantu abaninzi bathwaxwa kukudandatheka kwamaxesha onyaka. Ukulinda kunye nokulindela iintsuku ezinelanga kunokwanela ukuphakamisa umoya kwaye kusenze sizive sinethemba kwaye sinamandla. Kwaye ngexesha lasehlotyeni, ubukho belanga busikhuthaza ukuba siphume siye kwindalo, siyonwabele ulwandle, amahlathi okanye amachibi, kwaye sichithe ixesha ngaphandle.
Nangona kusenokubonakala kumangalisa, ilanga elininzi linokuba yingozi empilweni yethu. Ukuchanabeka kakhulu kwimitha yelanga ye-UV kunokubangela ukutshiswa lilanga, imibimbi ngaphambi kwexesha, amabala obudala, kwaye konyuse umngcipheko womhlaza wolusu. Kubalulekile ukukhusela ulusu lwethu ngokunxiba impahla efanelekileyo, sithambise i<em>sunscreen kunye nokuphepha ukuba sesichengeni ixesha elide elangeni ngamaxesha axakeke kakhulu.
Kwiinkcubeko ezininzi kunye neenkolo, ilanga luphawu olubalulekileyo lobomi, amandla kunye nokuvuselelwa. Ngokomzekelo, kwiintsomi zamaGrike, uthixo onguApollo wayenxulunyaniswa nelanga namayeza, yaye ngokwesithethe sama-Aztec uthixo uTonatiuh wayenqulwa njengelanga ngokwalo. Nanamhlanje, ilanga lihlala lisetyenziswa njengophawu kwiinkalo ezahlukeneyo, njengobugcisa, uncwadi, umculo okanye uyilo lwefashoni.
Ukuququmbela, Ilanga lingamandla abalulekileyo ebomini bethu. Ngaphandle kwayo, ubomi eMhlabeni bebuya kwahluka ngokupheleleyo kwaye bungabi nakufudumala nokukhanya. Ngoko ke, kufuneka sixabise kwaye sihloniphe indima yayo ebomini bethu, kungekhona nje njengomthombo wamandla, kodwa njengophawu lwenkcubeko kunye nokomoya.
Imvo yokuPhumela: 279
Kaninzi:
- Ukubaluleka kweLanga-Isincoko, iPhepha, uKwakha Isincoko esithi "Ilanga-uMthombo woBomi naMandla" Ilanga ngumthombo obalulekileyo wamandla obomi emhlabeni. Ngaphandle kwayo, ubomi njengoko sibazi namhlanje abunakwenzeka. Ukususela kumaxesha amandulo, abantu baye bakuqonda ukubaluleka kwelanga baza balinqula njengothixo. Noko ke, nanamhlanje, sixhomekeke elangeni ukuze sigcine impilo yethu size sixhase uninzi lwemisebenzi yethu yemihla ngemihla. ILanga ngowona mthombo wokukhanya nobushushu boMhlaba. Ngaphandle kwezi zinto zimbini, ubomi emhlabeni bebungenakubakho. Ukongeza, ilanga lidlala indima…
- Ehlotyeni - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko sasehlotyeni lixesha lovuyo kunye nokufudumala, inkululeko kunye nokuzonwabisa. Lixesha apho indalo iziveza kubo bonke ubuhle bayo kwaye isinika amathuba amaninzi okonwaba nokonwabela ubomi. Lixesha lonyaka elizele bubomi, umbala kunye nezinto ezintsha ezinokwenzeka. Enye yezinto eziphawulekayo zasehlotyeni bubushushu. Amaqondo obushushu ayenyuka kwaye nelanga liya liqaqamba ngakumbi nangakumbi. Lixesha elifanelekileyo lokonwabela ulwandle, ichibi kunye nemisebenzi yangaphandle. Umoya omtsha kunye nemitha ye...
- Amafu - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko esingeMafu Akukho nto inokukhuphisana nobungangamsha kunye nobuhle bamafu, ezi zigebenga zimhlophe okanye ezingwevu ezidada esibhakabhakeni kwaye zikhuphe umoya wakho. Ndiyakuthanda ukuwabukela njengoko etshintsha ukumila kunye nombala kumdaniso omangalisayo ongentla kwam. Nokuba yi-cumulus, i-cirrus okanye i-stratus, ilifu ngalinye linobuntu balo kunye nomtsalane. Awona mafu amangalisayo ngokungathandabuzekiyo ngamafu e-cumulus. La mafu makhulu ajongeka njengeebhola ezinkulu ezibekwe phezu komnye, zenza ulwandle lweenguqu kunye nemibala emhlophe kunye nengwevu. Xa ilanga likhanya kuzo, lenza umbono...
- Imbonakalo-mhlaba yeHlobo-Isincoko, iNgxelo, uKwakha Isincoko kwi A Summer Landscape Ihlobo lelinye lawona maxesha amnandi kwaye adlamkileyo onyaka. Lixesha apho indalo ityhila bonke ubukhazikhazi bayo kwaye amasimi abe yiphalethi yokwenyani yemibala. Kwesi sincoko, ndifuna ukwabelana nawe ngendawo yasehlotyeni yentsomi endiyifumeneyo etshintshe ngokupheleleyo imbono yam ngendalo. Ngenye imini eshushu yasehlotyeni, ndagqiba kwelokuba ndisishiye eso sixeko ndize ndiye kwindawo esemaphandleni esekupheleni kweentaba, apho ndeva ukuba kukho indawo ekhethekileyo yasehlotyeni. Emva kweeyure ezimbalwa zokuqhuba,…
- Luna - Isincoko, Ingxelo, Ukuqulunqwa Isincoko senyanga esibhakabhakeni Inyanga ngowona mzimba wesibhakabhaka uqaqambileyo ebusuku kwaye yenye yezona zinto zinomtsalane kwiNdawo yonke. Ukutyhubela imbali yoluntu, iye yaphefumlela amagcisa, iimbongi nezazi ngeenkwenkwezi ngokufanayo, isibambisa ngobuhle bayo neemfihlelo zayo. Kwesi sincoko, ndiza kuphonononga ezinye zezona mpawu zinomdla zeNyanga kunye nokubaluleka kwayo kubomi eMhlabeni. Inyanga ngumzimba wesibhakabhaka onomdla ngenxa yezizathu ezininzi. Okokuqala, yeyona satellite inkulu yendalo yoMhlaba, enobubanzi obumalunga nesinye kwisine soMhlaba.…
- Ekuseni - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko ngoKusa-Umlingo wokusa Ekuseni, umhlaba ubonakala uvuka kubuthongo obunzulu, kwaye ndibona lo mbono umangalisayo wendalo. Lixesha apho ilanga lenza ukubonakala kwalo esibhakabhakeni lize lisasaze imitha yalo eshushu kuyo yonke indawo. Kuyimvakalelo ekhethekileyo ukuziva uyinxalenye yalo mmangaliso wobomi. Ndivuka rhoqo ekuseni ndinomnqweno wokujonga ukuphuma kwelanga. Ndiyakuthanda ukuba phaya embindini wendalo, ndonwabela umbono omangalisayo wokusa. Ngaloo maxesha, ndiziva zonke iinkxalabo kunye neengxaki ziphuma kwaye ...
- Ulonwabo lwasehlotyeni - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko esithi "Ulonwabo lwasehlotyeni" ehlotyeni - ixesha elivuyisa umphefumlo wakho Ihlobo lixesha elizele bubomi, ixesha apho ixesha libonakala ngathi limi ngxi kwaye ulonwabo lwenza ubukho babo buvakale kuzo zonke iikona zehlabathi. Lixesha apho ilanga likhanya kakhulu, kwaye indalo inxibe kwikhaphethi eluhlaza egcwalisa amehlo akho nomphefumlo ngobuhle. Ihlobo lisisipho esixabisekileyo esisinikwa yindalo kwaye kufuneka sisonwabele ngokupheleleyo. Olunye ulonwabo olukhulu ehlotyeni kukukwazi ukuchitha ixesha ngaphandle kwindalo. Okanye...
- Ukutshona kwelanga - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko sokutshona kwelanga ngumzuzu womlingo kunye nokhethekileyo yonke imihla xa ilanga lisithi ndlela ntle esibhakabhakeni kwaye livumele imitha yalo yokugqibela yokukhanya ibonakalise emhlabeni. Lixesha lokuthula kunye nokucamngca, nto leyo isinika ithuba lokuma kwisiphithiphithi semihla ngemihla kwaye sibuke ubuhle belizwe esiphila kulo. Xa ujonga ngasekutshoneni kwelanga, ubani unokubona imibala eqaqambileyo negqabileyo egqume isibhakabhaka. Ukuqala ngombala oqaqambileyo nobomvu, udlula kwimithunzi e-orenji, emthubi kunye nepinki, ukuya kuthi ga kumbala oluhlaza okwesibhakabhaka ebusuku.…
- Izilwanyana kuBomi boMntu-Isincoko, iNgxelo, uKwakha Isincoko esinesihloko esithi "Izilwanyana kuBomi boMntu" Izilwanyana bezisoloko zidlala indima ebalulekileyo kubomi bomntu. Ukutyhubela imbali, abantu bebephila kunye nezilwanyana, bezisebenzisela ukutya, izithuthi, impahla kwanobuqabane. Kodwa izilwanyana aziyonto nje esetyenziswayo. Banokuba ngumthombo wovuyo, ukuphefumlelwa kunye nokudibanisa nendalo. Okokuqala, izilwanyana zinokuba ngumthombo obalulekileyo wokutya kwabantu. Kwiinkcubeko ezininzi, inyama kunye neemveliso zezilwanyana ziyinxalenye ebalulekileyo yokutya. Kodwa ukongeza kwixabiso lazo lesondlo, izilwanyana zinokuba…
- Ehlotyeni eHlathini - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko ehlotyeni kwi Enchanted Forest Summer ehlathini lelinye lawona mava mihle kwaye imilingo ukuba okwishumi elivisayo ukuthandana kunye namaphupha angaba. Ilanga likhanya ngokuqaqambileyo kwaye imitha yalo ihluza kumasebe emithi, idala umoya ozele bubushushu nokukhanya. Umoya uqholwe ngevumba elimnandi leentyatyambo zasendle, kwaye izandi zehlathi zigcwalisa umphefumlo wakho ngoxolo noxolo lwangaphakathi. Ngexesha lasehlotyeni, ihlathi lizele bubomi namandla. Amabhabhathane amibalabala abhabha emoyeni, kunye neqakamba nesandi esithambileyo samaphiko awo. Ufudo luhlala ematyeni kufutshane ne...
- Ukubaluleka kwezityalo kubomi bomntu - Isincoko,… Isincoko esimalunga 'nokubaluleka kwezityalo kuBomi boMntu' Izityalo ziphakathi kwezona ndlela zindala zobomi eMhlabeni kwaye zidlala indima ebalulekileyo kubomi bethu. Ukutyhubela imbali, abantu baye basebenzisa izityalo ngeendlela ezahlukahlukeneyo, ngenjongo yokunyanga nokondla imizimba yazo. Nangona kunjalo, akubalulekanga ukusetyenziswa kwezityalo kuphela, kodwa kunye neempembelelo zabo kwindalo kunye nesimo sethu sengqondo kunye neemvakalelo. Izityalo zibalulekile kwimpilo yethu, emzimbeni nasengqondweni. Okokuqala, basinika ukutya kunye namanzi, kodwa kwakhona…
- Imibala yasehlotyeni - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko esithi "Imibala Yehlobo" Ehlotyeni - ugqabhuko-dubulo lwemibala Ihlobo lixesha lonyaka elizisa eyona mibala intle kwaye icacileyo. Ngeli xesha lonyaka, indalo ibonakala iphinda izalwe, kwaye ubuhle bayo bubonakaliswa ngendlela engaqhelekanga ngemibala ejikelezayo. Yonke imihla, imitha yelanga ikhanya ngokuqaqambileyo, yaye okuluhlaza kwemithi nengca kudityaniswa nombala oluhlaza wesibhakabhaka nemibala eqaqambileyo yeentyatyambo. Ehlotyeni, singena kwihlabathi elizaliswe ziimithunzi ezicacileyo neziqaqambileyo eziyolisa amehlo ethu nezivuyisa iimvakalelo zethu. Ngeli xesha, xa iintsuku zinde, imibala ingaphezulu…
- Ulonwabo lwentwasahlobo-Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko esithi "Uvuyo lweNtwasahlobo" lixesha lonyaka esililindele ngolangazelelo emva kobusika obude, obubandayo. Njengoko ikhephu liqalisa ukunyibilika nelanga lenza ukuba ubukho balo buvakale bubude suku ngalunye, intwasahlobo izisa uvuyo olukhulu kunye notshintsho kwindalo. Eli xesha lokuzalwa ngokutsha kunye nokuvuselelwa lisinika ithemba namandla okuphinda siqalise imisebenzi yethu yemihla ngemihla kwaye sinandiphe ubomi ngokupheleleyo. Olunye ulonwabo lokuqala lwentwasahlobo kukuba indalo iqala ukubuya iphile kwakhona. Imithi ngokuthe chu iveza amagqabi ayo,...
- Ubusuku - Isincoko, Ingxelo, Ukwakhiwa Isincoko kubusuku basebusuku lithuba lomlingo, eligcwele imfihlakalo kunye nobuhle, osizisela imbono entsha kwihlabathi elisingqongileyo. Nangona kunokuba yinto eyoyikisayo ekuqaleni, ubusuku businika ithuba elikhethekileyo lokudibanisa nendalo kunye nathi. Ebusuku, ukukhanya kwelanga kuthatyathelw’ indawo ngamawaka eenkwenkwezi nenyanga egcweleyo, ekhanya ngamandla akhethekileyo. Benza imbonakalo-mhlaba enomtsalane enezithunzi kunye nezibane ezidlala kumadlelo, imithi kunye nezakhiwo. Kulo moya womlingo, izandi zicace ngakumbi kwaye yonke ingxolo iyandiswa, ibe libali kwi…
- Umtsalane wamaxesha onyaka-Isincoko, iNgxelo, uKwakha Isincoko esimalunga Umtsalane wamaxesha onyaka: uhambo ngemibala, amavumba kunye neemvakalelo Amaxesha onyaka amele inguqu eqhubekayo yendalo, esoloko isinika amava amatsha kunye amangalisayo. Ukususela kwingqele yasebusika ukuya ekupholeni kwentwasahlobo, ukusuka kubushushu basehlotyeni ukuya kubukhazikhazi bekwindla, ixesha ngalinye lonyaka linomtsalane walo okhethekileyo, amavumba kunye neemvakalelo. Eyona nto ndiyithanda kakhulu malunga nokutshintsha kwamaxesha onyaka yindlela aphembelela ngayo umoya wethu kwaye atyebise ubomi bethu ngamava amatsha. Intwasahlobo lixesha lokuzalwa ngokutsha kwendalo. Imithi ibuyisela amagqabi ayo, iintyatyambo zibonisa iipetals zazo ezinemibala kwaye ilanga liqala ukufudumeza ulusu lwethu. Umoya uba…